"ΕΙΜΑΙ Ο ΕΡΩΤΑΣ" - σκην. ΛΟΥΚΑ ΓΚΟΥΑΝΤΑΝΙΝΟ (2009) ("IO SONO L' AMORE" - dir. LUCA GUADAGNINO)

-Ἐγώ εἶμαι ὁ ἔρωτας!

-Κόψε κάτι!

Τό συγκεκριμένο κριτικό μου σχόλιο γράφτηκε καί δημοσιεύτηκε στό ἱστολόγιο camerastyloonline.wordpress.com τόν Ἰανουάριο τοῦ 2011, ὡς ἀπάντηση στήν κριτική τῆς Δήμητρας Γιαννακοῦ:  http://camerastyloonline.wordpress.com/2010/10/07/io-sono-l-amore-luca-guadagnino-kritiki-dimitras-giannakou/  
Ἐδῶ, ἀναδημοσιεύεται μέ λίγες διορθώσεις.  

Ἀκόμα καί τοῦ πιό ἀπαίδευτου θεατῆ τό μάτι δέν μπορεῖ παρά νά αἰσθανθεῖ τό γλαφυρό ἀποτέλεσμα τῆς μοναδικῆς ἱκανότητας τοῦ σκηνοθέτη στίς τεχνικές τῆς κινηματογραφικῆς ἀφήγησης καί τοῦ μοντάζ. Ὁ Λούκα Γκουαντανίνο δημιουργεῖ μέ χαρακτηριστική ἄνεση καί εὐκολία σκηνές ποίησης κινηματογραφώντας μέ πραγματική ἔμπνευση χώρους καί χρόνο, ὅπου κινοῦνται οἱ ἥρωες τοῦ ἔργου. 

Ὅμως ἡ ἀπόλυτα ἐπιτυχημένη μίμηση κι ἐναλλαγή τῶν «τρόπων» ἄλλοτε τοῦ Χίτσκοκ, ἄλλοτε τοῦ Ἀϊζενστάϊν, ἄλλοτε τοῦ Ἀντονιόνι, τελικά στερεῖ τήν ταινία του ἀπό προσωπικό ὕφος γραφῆς καί τήν ὑποβιβάζει στό ἐπίπεδο μιᾶς ἄσκησης δεξιοτεχνίας κι ὄχι μιᾶς ταινίας μέ ὁλοκληρωμένο νόημα.

Γι’  αὐτό καί πιστεύω πώς τό «Εἶμαι ὁ ἔρωτας» ἔχει ἀποτύχει στόν σκοπό του:

Τό πάθος καί ἡ ἔνταση των καταστάσεων πού βιώνει προοδευτικά ἡ καταπιεσμένη Ρώσικη ψυχή τῆς μητέρας, ἡ ἀπογοήτευση πού καταλαμβάνει τό γιό της ἀπό τήν κλιμακωτή καθίζηση τῶν ρομαντικῶν προσδοκιῶν του, ἡ ἀλλαγή καί ἡ ἀνατροπή τῶν παραδόσεων πού συνήθιζαν νά χαρακτηρίζουν τό οἰκοδόμημα τῆς πάμπλουτης, ἀριστοκρατικῆς οἰκογένειας τῶν Ρέκι, ἀντιμετωπίζονται μέ ἔλλειψη σφαιρικότητας, σχηματικά καί ἀποσπασματικά, ὡς ἐπεισόδια ἑνός σήριαλ κι ὄχι δυναμικά μέ μιά «απ’ ἔξω ἀπό τά πράγματα», ἀφ’ ὑψηλοῦ γενική κριτική ματιά (ἀδιάφορο ἄν εἶναι θετική ἤ ἀρνητική) τῆς στάσης ζωῆς τῆς οικογένειας. 

Κι ἐνῶ ἡ κάμερα ἐπιλέγει τήν ἀποστασιοποιημένη ματιά τοῦ ἀφηγητῆ-παντογνώστη, ὁ σκηνοθέτης μοιάζει νά μήν  ἔχει πάρει θέση ἀπέναντι στίς καταστάσεις πού ἀντιμετωπίζουν οἱ ἥρωές του καί τά διλήμματα πού τούς ταλανίζουν.

Τό ἐπιφανειακό σενάριο τοῦ ἔργου, πού βαδίζει πιστά πάνω σέ ἴχνη χαραγμένων προτύπων τῆς νοοτροπίας πού διακρίνει τόν μεγαλοαστικό πλοῦτο (δικαιωμένων αἰσθητικά ἀπό τήν ἤδη ὑπάρχουσα λογοτεχνία ἤ κινηματογράφο), πέφτει στήν  παγίδα τοῦ προφανοῦς, τοῦ κοινότυπου καί τοῦ ἀναμενόμενου.

Ὡς ἀποτέλεσμα δέν καταφέρνει ν’ ἀποκαλύψει τήν οὐσία τῆς ψυχῆς τῶν ἡρώων, ἀλλά τούς ἀφήνει νά δροῦν ὡς ἄγνωστοι μήτε δικαιώνοντας μήτε ἀπαξιώνοντας τίς αντιδράσεις τους. 

Ὁ θεατής ἀναγκάζεται νά βρεῖ τήν λύση μόνος του καταφεύγοντας, προκειμένου νά δικαιολογήσει ἤ ὄχι τίς πράξεις τους, στήν προσωπική του ἠθική... ·ἀλλά αὐτὴν ἀκριβῶς τήν στιγμή, ἡ χάρη καί ἡ κομψότητα τῆς κινηματογραφικῆς ἀφήγησης χάνουν ὁρμητικά ἔδαφος μπροστά στό βαρύγδουπο ἀποτέλεσμα τῆς ἀνυπαρξίας ἀρχικῆς συνολικῆς σύλληψης καί τελικοῦ νοήματος ἑκ μέρους τοῦ δημιουργοῦ τῆς ταινίας.

Ὅταν φεύγεις ἀπό τήν αἴθουσα, τό ἔργο ἔχει προλάβει νά ξεφουσκώσει σάν μπαλόνι καί νά γίνει ἱσοδύναμο τῶν πρός ἐντυπωσιασμό κοινωνικῶν προβληματισμῶν πού θέτουν τά τηλεοπτικά δραματικά σήριαλς.
Ρήσεις καί Ἀντιρρήσεις: Μέ βρίσκουν ἀπόλυτα σύμφωνη οἱ ἀπόψεις που ἐκφράζονται γιά τήν ταινία στά ἄρθρα τῶν blogs Cinessence, Cine-theasi, Movies for the masses.